उद्याच्या आव्हानांसाठी सज्ज – स्वतंत्र भारताचा नवा चेहरा

August 15, 2025

उद्याच्या आव्हानांसाठी सज्ज – स्वतंत्र भारताचा नवा चेहरा

भारताचा स्वातंत्र्य दिन आज संपूर्ण देशात उत्साहात साजरा होत आहे. १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारताने ब्रिटिश सत्तेतून मुक्ती मिळवली आणि आपल्या इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा गाठला. अनेकांसाठी हा दिवस अभिमानाचा आणि चिंतनाचा असतो, विशेषतः तरुणांसाठी, जे आजच्या भारताचे भविष्य घडवणारे दीपस्तंभ आहेत. तरुण पिढी हा दिवस केवळ एक ऐतिहासिक घटना म्हणून नव्हे, तर स्वातंत्र्य, ओळख आणि देशभक्ती व्यक्त करण्याची संधी म्हणून पाहते.

पारंपरिक ते आधुनिक साजरीकरण यांचा विचार केला तर पूर्वीप्रमाणेच ध्वजारोहण, मिरवणुका, देशभक्तीपर भाषणे, गीते आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम हा स्वातंत्र्य दिनाचा अविभाज्य भाग आहे. शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये ऐतिहासिक घटनांवर आधारित उपक्रम घेतले जातात. पण आजच्या तरुणांनी या साजरीकरणाला नवा आयाम दिला आहे. सोशल मीडियावर #IndependenceDay, #FreedomIn2025 सारखे हॅशटॅग ट्रेंड होतात, आणि इंस्टाग्राम, फेसबुक, ट्विटरवर देशभक्तीचे विचार आणि सर्जनशील पोस्ट्स दिसतात.

समाजसेवेच्या माध्यमातून खरी स्वातंत्र्य भावना व्यक्त होत असते अनेक तरुणांसाठी खरी स्वातंत्र्याची व्याख्या फक्त राजकीय स्वातंत्र्यापुरती मर्यादित नाही, तर सामाजिक जबाबदारी आणि सकारात्मक योगदान यात आहे. म्हणूनच ते स्वच्छता मोहिमा, वृक्षारोपण, गरजूंची मदत अशा उपक्रमांमध्ये सहभागी होतात. फक्त साजरेपण न करता समाजासाठी काहीतरी करणं – हीच त्यांची खरी देशभक्ती.

कलात्मक अभिव्यक्तीतून स्वातंत्र्याचा नवा अर्थ शोधताना आजचा युवा दिसतोय, रस्त्यावरील भित्तीचित्रे, काव्यस्पर्धा, नाट्यप्रयोग, गाणी – या सर्वांतून तरुण पिढी आपले विचार मांडते. लिंगसमानता, पर्यावरणसंवर्धन, मानसिक आरोग्य जागृती यांसारख्या विषयांवर ते प्रभावी संदेश देतात. त्यांच्या सर्जनशीलतेतून स्वातंत्र्य म्हणजे केवळ बंधनांचा अभाव नाही, तर स्वतःला व्यक्त करण्याची आणि बदल घडवण्याची संधी आहे हे अधोरेखित होते.

सांस्कृतिक विविधतेचा गौरव केला पाहिजे हे आजची तरुण पिढी मान्य करते की स्वातंत्र्य म्हणजे विविध परंपरा, भाषा आणि ओळखी स्वीकारण्याचं स्वातंत्र्य. त्यामुळे स्वातंत्र्य दिनाच्या कार्यक्रमांत पारंपरिक संगीत, नृत्य, खाद्यसंस्कृती आणि भारतातील विविध प्रांतांचे रंग दिसतात. या सांस्कृतिक एकतेतून "एक भारत, श्रेष्ठ भारत" ही भावना बळकट होते.

स्वातंत्र्य दिल्यामुळे प्रकर्षाने आव्हानांची जाणीव होते, देशाच्या प्रगतीबरोबरच भ्रष्टाचार, बेरोजगारी, सामाजिक विषमता यांसारखी आव्हाने अजूनही आहेत, हे तरुणांना जाणवतं. त्यामुळे स्वातंत्र्य दिन हा फक्त भूतकाळातील यश साजरा करण्याचा दिवस नसून भविष्यातील जबाबदाऱ्यांवर विचार करण्याची संधी आहे.

आजच्या घडीला आपण असा निष्कर्ष काढू शकतो की आजची तरुण पिढी स्वातंत्र्य दिन पारंपरिकतेची जोड आणि आधुनिकतेचा रंग यांसह साजरा करते. त्यांच्यासाठी स्वातंत्र्य म्हणजे केवळ हक्क नाहीत, तर सहनागरिकांप्रती असलेली जबाबदारीही आहे. समाजसेवा, कलात्मक अभिव्यक्ती आणि सामाजिक न्यायासाठीची बांधिलकी यातून ते स्वातंत्र्याची व्याख्या नव्याने घडवत आहेत. ते भूतकाळाचा सन्मान राखून, भविष्यातील आव्हानांना सामोरे जाण्यासाठी सज्ज अशा स्वतंत्र भारताची खरी ओळख जपत आहेत.

_धनंजय शिंगरुप (शिक्षक, समुपदेशक)

Educator and Trainer at

GrowEng Studies and Trainings

Coaching Institute for English and Social Science

CLICK HERE FOR : Why the differences increased between parents and their children?